de Muzen

De muzen

 

Op een hoge berg wonen negen zusjes. De opa is vadertje Hemel, Uranos, en de oma moedertje Aarde, Gaia. Hun moeder is Mnemosyne, ook wel Geheugen genoemd. En hun vader is de koning van alle goden, Zeus. De zusjes, ook wel de Muzen genoemd, zijn hun ouders zeer toegewijd.

 Hun hele lange leven stellen ze in dienst van de mensheid. Ze helpen de mensen met het zich herinneren van verhalen. Niet alleen verhalen in woorden, maar ook verhalen in muziek, op schilderijen, verhalen in poëzie, in mythen, dromen, sagen, legenden, in beeldhouwkunst, fotografie, architectuur. Overal zijn verhalen en de muzen helpen bij het herinneren, het vertellen of lezen hiervan. De muzen zijn de ziel, de kern van het verhaal, het zout der aarde.

 Kijken we naar de stamboom van de Muzen dan zien we dat zij al bijna zo oud zijn als de wereld. Opa Hemel en Oma Aarde, dan vader Oppergod en Moeder Geheugen en daar zien de Muzen al het Licht…. Waar mensen zijn daar is verlangen naar schoonheid, kunst, verlangen naar expressie, naar horen en gehoord te worden, naar zien en gezien te worden. Hoe drukken we onszelf uit? Wat laten we zien? Wat laten we horen? Waar worden we blij van of wat raakt ons? Deze aspecten vind je op de één of andere manier terug in de begrippen muziek, amusement, museum en wellicht zijn er nog meer woorden die terug gaan tot onze zusjes de Muzen. Het gaat om kijken, luisteren, voelen met je hart. Zoals de Kleine Prins, geschreven door Antoine St Exupery, al zei: “alleen het hart kan werkelijk zien”. Dat de Muze daarin moge slagen, ervaren en scheppen vanuit ons hart.

De muzen vinden het heerlijk om mensen te helpen hun scheppende vermogen vorm te geven. Door inspiratie, wat letterlijk inademing betekent, kan er iets naar buiten komen; iets geschapen worden. Dat is het unieke van de mens, het vermogen tot schepping.
In alle mythen over het ontstaan van de mens wordt deze gezien als eerste wezen met bewustzijn, met de mogelijkheid tot reflectie en zelfreflectie.

De Griekse mythen bijvoorbeeld, vertellen over oppergod Zeus die zich op een bepaald moment gaat vervelen. Hij vindt een wereld met alleen maar goden saai, saai, saai…. Zeus vraagt zijn handige vriend Prometheus om een soort te maken dat op de goden lijkt, een soort met bewustzijn maar vanzelfsprekend wel inferieur aan en afhankelijk van de goden. Gewoon voor zijn vermaak, een soort dat minder voorspelbaar is dan de dieren en alle andere wezens die de wereld tot dat moment kent. Prometheus, de ambachtsman, gaat aan het werk en maakt uit klei allerlei verschillende kleuren mensjes. De mensjes krijgen de adem van de slimme Athene en de geest uit het speeksel van Zeus. De mensjes zijn schattige miniatuurtjes van de goden en hebben als zodanig nog altijd een scheppend vermogen tot hun beschikking.

Ook in het Joodse en Christelijke Oude Testament schept God de mens naar zijn beeltenis, inclusief het vermogen tot schepping. (Het mag helder zijn dat de mens de verhalen tot leven roept dus op de keper beschouwd schept de mens God tot zijn beeltenis en niet andersom, maar voor de strekking van dit verhaal maakt dat niet uit).

In mythologische taal: Mnemosyne, godin van het geheugen, krijgt negen dochters, de muzen, die mensen inspireren bij het zich herinneren en vertellen van hun persoonlijke verhaal.
Concreet: sinds de mens geheugen en bewustzijn heeft, beschikt zij over een scheppend, creatief vermogen.

De gebieden waarop de Muzen inspiratie bieden zijn nogal eens veranderd in de loop van de tijd. Vroeger vielen bijvoorbeeld ook astronomie en landbouw onder het ‘werkgebied’ van de  Muzen en wie de verschillende bronnen er op na slaat zal zien dat het niet een in steen gebeiteld keuzemenu is. En dat lijkt mij een gezonde situatie omdat tijden nu eenmaal veranderen en ieder tijdperk zijn eigen uitingsvormen kent. Dus laten we hier vrij en flexibel mee omgaan.  Misschien is het een goede maatstaf om voor jezelf eens na te gaan wat voor jou een prettige en creatieve bezigheid is.

Neem even rustig tijd om na te gaan wat voor jou pure ontspanning is en waar je veel plezier aan beleeft. Iets wat uiteindelijk zichtbaar of hoorbaar is. Dit kan in de meest ruime zin van het woord. Niet alleen het breed gedragen musiceren, schrijven, schilderen, tekenen, poëzie, literatuur enzovoort, maar laat bijvoorbeeld ook tuinieren, koken, ontwerpen van iets, fotografie of wat dan ook de revue passeren. Wat is jouw uitingsvorm? Waaraan geef jij expressie? Waar word jij blij van?

De Muzen laten zich zien in onze dromen. Soms in concrete gestalten van kunstenaars of zangers, in uitingsvormen zoals films, toneelstukken, uitvoeringen en tentoonstellingen, maar ook in fysieke ruimten zoals ateliers of bioscopen.

“Een grote vrouw neemt mij mee naar een ruimte boven in een gebouw, we klimmen en de vloer is glad. Het blijkt een heel mooi atelier te zijn. De balken zijn in de vorm van zonnestralen. Er komen hier veel gehandicapte kinderen. Ik begin allerlei melodieën te zingen voor een jongen. Hij wordt hier heel rustig van.”

De muze nodigt de dromer uit om aan de slag te gaan, om contact te maken met iets dat naar buiten wil komen. Dat zal een deel in haar, haar jongenskant, goed doen.

Zang is een prachtige metafoor voor je laten horen. Zingen gaat zo over wie je in diepste wezen bent met niets ertussen… Zo kwetsbaar en puur. Een bevriende zangeres drukte het zo uit: “met zingen keer je als het ware jezelf helemaal binnenstebuiten…”. In droomtaal zou je zingen ook als een binnenstebuiten-proces kunnen zien. Laat dat wat in je leeft naar buiten komen…

 Jaren geleden droom ik dat ik in een koor ben. Ik mág meezingen! Ik zing weliswaar nog niet zo heel goed, maar toch al wel mooi. Ik mag hier en daar regeltjes meezingen en daar word ik heel gelukkig van.

Dan droom ik jaren later dat ik in een bos sta, een donker bos. Ik zing in een koor, maar iedereen heeft een eigen partij. Met mijn handen in de lucht zing ik tergend hoog. Het is geen solopartij, maar mijn stem dóet er toe!! Ik weet dat zonder mijn stem het stuk anders zal zijn en dat is niet de bedoeling. Het komt uit mijn tenen. Geluk….

Als we dromen over kunst, kunstenaars, workshops, kunstwerken, musea of andere expressieve uitingen, dienen we goed te onderzoeken op welk vlak in ons leven creativiteit gevraagd wordt.  De droom kan ook laten zien dat we al iets bereikt hebben, dat we niet meer hoeven te zoeken, dat het er al is.

De volgende droom laat dit duidelijk zien.

“Ik ben op een creatief festival. Verbazingwekkend mooie mensfiguren gemaakt van krijt en stof. Dan zie ik iets dat alles overtreft: grotere en kleinere bootjes met roomwitte zeilen op een binnenwater. De boten drijven rustig om en langs elkaar heen. De zeilen zijn gemaakt van een stevig soort rijstpapier. Dit is het!!”
De dromer heeft het afgelopen jaar therapie gevolgd en de droom laat zien dat zij nu in staat is om zichzelf emotioneel goed drijvende te houden. Het element water, emoties, met rustig drijvende bootjes erop. Ze heeft haar vorm van stabiliteit gevonden.

Dit is uiteindelijk waar het hele leven over gaat: je eigen partij zingen of je eigen kunstwerk maken in samenhang met het grote geheel. Dat is de uitdaging. Je mag zoveel experimenteren als je wilt. Je kunt niets fout doen… Je leven als kunstwerk.

Alles is muziek

Maak je geen zorgen,
deze liederen hoeven niet bewaard,
de instrumenten mogen kapot.
We zijn op een plek waar alles muziek is.
Getokkel en gefluit vullen de atmosfeer.
Zelfs als zou de wereldharp aan stukken breken,
spelen zouden we op instrumenten nog verscholen.
Wat deert het dat de kaarsen flakkeren en doven.
We hebben vuursteen en vonk.
Zingen is als het zeeschuim.
Melodieën komen als parels uit de oceaan omhoog.
Gedichten spatten uiteen en trekken vol verlangen het wrakhout mee.
Ontstaat uit een bron, langzaam en sterk, onzichtbaar voor ons.
Genoeg woorden nu.
Zet open het raam van je hart, maak het tot een duiventil, waar bezieling komt en gaat.


Marina Slot.

 

Reacties zijn gesloten.